TABLICA CZERWCA'56 PRZED BRAMĄ GŁÓWNĄ HCP
Kolejny obelisk upamiętniający wydarzenia Poznańskiego Czerwca znajduje się przy bramie głównej zakładów HCP, przy ul. 28 Czerwca 1956 roku, z której wyruszyła wielka robotnicza demonstracja. Jej początek zanotował poeta Ludwik Grygiel w swym wierszu „O prawo do ludzkiej godności”:
28 czerwca 1956 roku o godzinie 6.15
zawyła fabryczna syrena
- potomkowie walecznej husarii
czekali w zwartym ordynku.
Nagle załopotali
- silnymi skrzydłami buntu
- o prawo do ludzkiej godności
- wolność i chleb
Szum protestu z Zakładów Hipolita Cegielskiego
otworzył bramy zniewolenia
i dotarł do wszystkich zakątków
Grodu Przemysława.
Na upamiętniającej to wydarzenie brązowej tablicy umieszczonej na granitowym cokole znajduje się napis akcentujący wagę wystąpienia poznańskich robotników:
STĄD UPOMNIANO SIĘ PO RAZ PIERWSZY
O PRAWO DO LUDZKIEJ GODNOŚCI
W 25-TĄ ROCZNICĘ
WYDARZEŃ CZERWCOWYCH 1956
CEGIELSZCZACY 28 VI 1981
Tablica zaprojektowana została – podobnie jak ta umieszczona przed Fabryką Lokomotyw i Wagonów – przez prof. Jerzego Petruka. W bardzo podobny sposób na obu rozwiązana została kwestia zwieńczenia, w którym znajduje się kwadratowy medalion z godłem państwowym z czasów PRL – orłem bez korony. Dół tablicy zamyka drugi kwadratowy medalion, którym tym razem nie ma stylizowanego krzyża, ale znak HCP.
Obie tablice poświęcone zostały późnym popołudniem 27 czerwca 1981 roku przez metropolitę krakowskiego kardynała Franciszka Macharskiego podczas mszy świętej odbywającej się na rozległym placu u zbiegu ul. Hetmańskiej i ul. 28 Czerwca (która niewiele wcześniej otrzymała tę nową nazwę, detronizując dotychczasowego patrona – Feliksa Dzierżyńskiego).
Kilka metrów za tablicą Czerwca ’56 znajduje się druga tablica, upamiętniająca 10. rocznicę powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, która umieszczona tam została w 1990 roku; jej kształt nawiązuje do tablicy czerwcowej - charakterystycznym zwieńczeniem jest kwadratowy medalion z orłem (tym razem jest to jednak orzeł w koronie).
Paweł Cieliczko
Bibliografia:
1. Ludwik Grygiel, O prawo do ludzkiej wolności, [w:] Czarny Czwartek. Wiersze o poznańskim Czerwcu ’56, wybór i wstęp Stefan Drajewski, Poznań 2006, s. 119.
2. Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, „Kronika Miasta Poznania, 2001, 2, s. 264.
3. Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania, Poznań 2004, s. 18.
Fotografia:
1. http://poznanwilda.zhp.pl/miejsca-pamieci/#m11
2. http://poznanwilda.zhp.pl/miejsca-pamieci/#m11