ZDĄŻYĆ NA HANNĘ KRALL
O 18 w Centrum Kultury zamek rozpocznie się cykl spotkań „Zamek Reporterów” ze znanymi autorami z Polski i zagranicy. Pierwszym poznańskim gościem będzie Hanna Krall. Udało nam się porozmawiać z organizatorką Joanną Przygońską, kierującą zespołem do spraw literatury w CK Zamek.
Marek Mikulski: Co jest tak niezwykłego w twórczości Hanny Krall, że czyni ją niepowtarzalną?
Joanna Przygońska: W podręcznikowym ujęciu reportaże Hanny Krall omawiane są przede wszystkim w kontekście holocaustu i II wojny światowej. Natomiast, wyjątkowość jej tekstów polega na pokazywaniu losów konkretnych osób, konkretnych biografii, konkretnych relacji. To ukazywanie tragizmu ludzkiego życia, wyborów, które podejmujemy i ich konsekwencji, z którymi trzeba żyć, z którymi życie nie jest możliwe. Jej teksty, które nazywane bywają reportażami metafizycznymi, to też pytania o to, co nami kieruje, kto pisze scenariusz naszego życia. Los? Przypadek? Może Bóg?
Czy Pani Krall jest zakładnikiem swojej najbardziej znanej książki „Zdążyć przed Panem Bogiem”?
Oczywiście, ta książka przyniosła Hannie Krall ogromną popularność, także za granicą i jest chyba jej najbardziej znanym reportażem. Natomiast, nie powiedziałabym, że autorka jest zakładnikiem tego utworu. Każda jej kolejna książka, aż do ostatniej, czyli „Białej Marii”, potwierdza klasę autorki.
Jerzy Stuhr powiedział kiedyś o twórczości Frederico Felliniego „wszyscy znają reżysera ale nikt nie ogląda jego filmów”. Jestem ciekaw czy takie stwierdzenie można odnieść do Hanny Krall i ogólnie, do polskich uznanych reportażystów?
Trudno mi się wypowiadać w imieniu całego narodu (śmiech). Wiadomo jak jest z czytelnictwem w Polsce (kiepsko). Oczywiście, jeśli autor trafia do podręczników, to z jednej strony nic lepszego nie może się mu przytrafić. Ale z drugiej strony myślę, że nic gorszego nie może się zdarzyć. Taka sytuacja powoduje, iż trafia się do spisu lektur obowiązkowych, a nie czytanych z własnego wyboru. Myślę, że takie spotkania jak to w zamku sprowokują do sięgnięcia po książki Hanny Krall – ja sama wracam teraz do jej tekstów. I wszystkich gorąco do tego namawiam!
O czym będzie mówić Hanna Krall na spotkaniu?
Na spotkaniu usłyszymy kilka fragmentów jej książek. To będzie między innymi „Biała Maria”, „Wyjątkowo długa linia” i „Tam nie ma już żadnej rzeki”. Chcielibyśmy, by te fragmenty posłużyły jako punkt wyjścia do rozmowy. Porozmawiamy o bohaterach, ale także o metodach pracy reportażysty. Nam bardzo zależy, by uczynić odbiór reportażu bardziej świadomym. Czyli najpierw skupimy się na samych tekstach Pani Hanny i od tego przejdziemy do rozmowy na temat reportażu jako gatunku na pograniczu literatury i dziennikarstwa.