WŁADZA RODZICIELSKA - WSZYSTKO CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ
W wyniku takich wydarzeń jak rozwód, nietypowa sytuacja rodzinna bądź niewłaściwe sprawowanej opieki sąd może orzec, komu władza rodzicielska się należy a kto może zostać jej pozbawiony. Opiekowanie się dzieckiem to przywilej oraz obowiązek, z którym należy się liczyć. Zaniedbanie go sprawia, że państwo jest w stanie nam ten przywilej odebrać oraz przekazać je w inne ręce. Oto garść informacji o władzy rodzicielskiej.
Co określa się mianem władzy rodzicielskiej?
Władzą rodzicielską określa się ogół wszelkich praw oraz obowiązków, które mamy wobec nieletniego dziecka jako jego rodzic. Obejmuje przede wszystkim sprawowanie pieczy nad nieletnim oraz jego majątkiem, wychowywanie go oraz ochranianie - a to wszystko z poszanowaniem jego godności oraz praw. Władzę rodzicielską nabywają wraz z narodzinami swojego dziecka rodzice. Od tego momentu stają się jego przedstawicielem ustawowym, jak określa prawo rodzinne (https://smadwokaci.pl/obszary-praktyki/prawo-rodzinne/).
Dziecko winne jest w wyniku takiej relacji rodzicom posłuszeństwo. Wszelkie decyzje, które może podejmować samodzielne, powinny uwzględniać opinię rodziców oraz ich zalecenia. Nie ma określonego w ustawie, kiedy dokładnie władza rodzicielska się kończy. Przyjmuje się, że opiekun powinien ją sprawować tak długo, jak wymaga tego dobro dziecka oraz społeczeństwa. Warto zaznaczyć, że w wyniku posiadania władzy rodzicielskiej mamy obowiązek również wysłuchać małoletniego oraz jego opinii w sprawie ważniejszych decyzji i uwzględnić je w ramach własnego, zdroworozsądkowego osądu.
Obowiązki i prawa rodzica
Opiekun dziecka jest jego reprezentantem ustawowym. Jeśli oboje rodziców posiadają władzę rodzicielską, mogą tak samo, samodzielnie być przedstawicielem nieletniego. Jednak rodzice posiadają w tym aspekcie pewne ograniczenia. Rodzic nie może reprezentować dziecka podczas czynności prawnych między pozostającymi pod jego władzą rodzicielską lub wtedy, gdy mamy do czynienia z czynnością prawną między dzieckiem rodzica a rodzicem / jego małżonkiem - chyba, że mowa tu o bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka.
W skład praw rodzica wchodzi również możność zarządzania jego majątkiem. Oznacza to w praktyce, że rodzic powinien zrobić co w jego mocy, by majątek dziecka był nie tylko nienaruszany, ale również i w ramach możliwości pomnażany. Należy mieć na względzie, że do dyspozycji rodzica nie jest własny zarobek dziecka ani przedmioty oddane mu do swobodnego użytku. W rzeczywistości więc zapis ten rzadko może być respektowany zgodnie z jego nakazem, ponieważ rodzic bez wyrażenia zgody przez sąd opiekuńczy nie może wykraczać poza czynności przekraczające zwykły zarząd.
Stracenie władzy rodzicielskiej
Władza rodzicielska jest przywilejem, który tak samo jak każdy inny można stracić. W ogólnym rozumieniu, władza rodzicielska nie jest bezpośrednio kontrolowana przez władzę sądowniczą. Jednak, przy zaistnieniu odpowiedniej przesłanki, sąd może zaingerować oraz wszcząć odpowiednie postępowanie. Sąd ma prawo do oceniania, w jakim stopniu władza rodzicielska sprawowana jest z poszanowaniem godności i dla dobra nieletniego. Jeśli stwierdzone zostaną nieprawidłowości, sąd może zlecić nadzór sprawowanej władzy, np. przyznając kuratora, bądź w skrajnych przypadkach - pozbawić rodzica tego przywileju. Nie oznacza to jednak, że pozbawienie władzy rodzicielskiej zawsze będzie poprzedzone lżejszymi instancjami. Kancelaria adwokacka w Poznaniu złożona z wieloletnich specjalistów z dziedziny prawa zaznacza, że sąd ma prawo do odebrania władzy rodzicielskiej bez zarządzenia wcześniej innych ograniczeń.
Stracić władzę rodzicielską może wtedy, gdy zaistnieje co najmniej jedna z trzech przesłanek: zaniedbywanie w sposób rażący względem dziecka obowiązków, pojawienie się trwałej przeszkody w jej wykonywaniu bądź też nadużywaniu jej.
Władza rodzicielska po rozwodzie
Jeśli rodzice nieletniego postanowią się rozwieść, należy ustalić w jaki sposób podzielona zostanie władza rodzicielska oraz w jaki sposób będą oni mieli prawo opiekować się nieletnim. Najprostszym sposobem jest po porozumienie się rodziców na drodze rozwodowej. W skutek negocjacji rozwodowych można również polubownie rozstrzygnąć komu przysługuje w jakiej części władza rodzicielska. Takie porozumienie jest o wiele lepszym rozwiązaniem niż wszczynanie postępowania sądowego, zarówno dla rodziców jak i dla dziecka.
Jeśli jednak rozwód odbywa się na drodze sądowej, do decyzji sędziego będzie należało, kto w jakim stopniu władzę rodzicielską otrzyma, uwzględniając przy tym najważniejsze czynniki.
Władza rodzicielska nie jest tylko przywilejem, ale również i obowiązkiem. Jako opiekun nieletniego powinniśmy skupić się na jego dobru, uwzględniając zarówno nasz głos jak i dziecka. Tylko w ten sposób wywiążemy się z tego, co wskazuje nam ustawodawca.