Jak lęk wpływa na Twoje życie? Czy wizyta u psychologa może pomóc w walce z uciążliwym niepokojem?
Nawet najbardziej silne i zaradne osoby, od czasu do czasu doświadczają obaw i niepokoju. Może on się pojawiać w reakcji na stresujące sytuacje, takie jak choroba, wystąpienie publiczne, rozmowa o pracę czy pobyt w szpitalu. Czasami jednak przyczyny lęku są mniej oczywiste – w zrozumieniu ich przyczyn oraz lepszym radzeniu sobie może pomóc współpraca z psychologiem.
Co zrobić z uciążliwym lękiem?
Lęk i strach są normalnymi reakcjami emocjonalnymi, które przeżywamy w odpowiedzi na realne lub spostrzegane przez nas zagrożenie. Najczęściej nie są one sygnałem choroby ani zaburzenia. Zdarza się jednak, że bardzo nasilony lub uciążliwy, długotrwały lęk staje się trudny do zniesienia, utrudnia codzienne funkcjonowanie i zaczyna być źródłem silnego cierpienia. W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty - możesz to zrobić w Ośrodku Pomarańczowe Ja, umawiając się na konsultację z wybranym specjalistą.
Lęk czy strach?
Najczęściej słów “lęk” i “strach” używamy zamiennie, uważając, że ich znaczenie jest takie samo. Faktycznie - są to pojęcia pokrewne, w rzeczywistości jednak mają nieco odmienne znaczenia.
- Strach – mamy z nim do czynienia wówczas, gdy nasze obawy są rzeczywiste i jasno sprecyzowane. Uogólniając można powiedzieć, że strach wywoływany jest przez konkretną i racjonalną przyczynę.
- Lęk - to odczucie niepokoju związane z niejasną przyczyną - obiekt niepokoju czy jego przyczyna są trudniejsze do sprecyzowania, najczęściej mają charakter psychologiczny, “irracjonalny”.
W tym kontekście więc, w dużym uproszczeniu - strach jest przejawem realnego, jasno określonego zagrożenia. Lęk natomiast ma podłoże psychologiczne a jego źródło jest mniej oczywiste, związane z rzeczywistością psychiczną osoby, która go doświadcza.
Lęk - objawy
Objawy lęku najczęściej dotyczą trzech płaszczyzn: poznawczej (intelektualnej), emocjonalnej oraz cielesnej.
- Sfera poznawcza – to obawy, które pojawiają się w naszym sposobie myślenia, przekonaniach, oczekiwaniach.
- Emocjonalna - to doświadczane uczucia silnej obawy, niepokoju, przerażenia itp.
- Cielesna (somatyczna) - odpowiedź fizjologiczna organizmu na sytuację zagrożenia - wyczuwamy ją np. w postaci napiętych mięśni czy pocących się dłoni.
Fizyczne objawy lęku
Wiele osób, doświadczając fizycznych objawów lęku, nie utożsamia ich z emocjami i rozważa wyłącznie przyczyny zdrowotne (fizyczne).
Błąd! Stres i lęk zawsze wypływają na nasz organizm, a co za tym idzie - mogą powodować objawy fizyczne. Oto niektóre z nich:
- pocenie się,
- drżenie (zwłaszcza nóg i rąk),
- uczucie mrowienia w ciele,
- napięcie mięśni,
- bóle i zawroty głowy,
- przyspieszony oddech, uczucie duszności, problemy z oddychaniem,
- moczenie,
- kołatanie serca,
- Zasłabnięcia,
- problemy żołądkowo-jelitowe.
Lęk - kiedy reagować?
Doświadczenie lęku może dotyczyć każdego i samo w sobie nie świadczy o konieczności sięgania po pomoc specjalisty. Zdarza się jednak, że:
- Lęk staje się zbyt silny, w związku z czym powoduje znaczne cierpienie lub utrudnia codzienne funkcjonowanie (zniechęcając do wykonywania dotychczasowych zajęć czy kontaktów z innymi ludźmi);
- Lęk pojawia się w sytuacjach, które obiektywnie nie powinny wywoływać poczucia zagrożenia (jest nieadekwatny do sytuacji);
- Doświadczenie lęku staje się chroniczne (przewlekłe) i przez to znacząco wpływa na nasze życie;
- Lęk w inny, znaczący dla nas sposób wpływa na nasze życie, relacje z innymi ludźmi, funkcjonowanie i samopoczucie (w tym przypadku subiektywna ocena własnego stanu ma znaczenie).
Takie doświadczenia mogą być wynikiem przejściowych, trudnych wydarzeń życiowych, ale również mieć związek z objawami występowania niektórych problemów i zaburzeń psychologicznych, w tym zwłaszcza zaburzeń lękowych (tzw. nerwic).
Zaburzenia związane z lękiem (nerwice)
Czasami doświadczanie silnego lub przewlekłego lęku może wiązać się z występowaniem zaburzeń lękowych (wcześniej nazywanych nerwicami).
Jest to zbiór kilku zaburzeń, w ramach którego, zgodnie z przyjętą w Polsce klasyfikacją chorób i zaburzeń psychicznych ICD-10 wyróżniamy:
- zaburzenia lękowe,
- zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
- reakcję na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne,
- zaburzenia dysocjacyjne,
- zaburzenia występujące pod postacią somatyczną,
- inne zaburzenia nerwicowe.
Jak radzić sobie z lękiem?
Zarówno w przypadku doświadczania przejściowego, silnego lub uciążliwego lęku jak również zmagania się z zaburzeniami lękowymi, warto nie poddawać się i zwrócić uwagę na sposoby, które mogą pomóc w skuteczny sposób radzić sobie z lękiem.
Istnieją techniki, które w pewnym stopniu możemy zastosować na sobie samodzielnie. Są to m. in. techniki trenowania uważności oraz różnorodne metody relaksacji.
Zdarza się jednak, że spotykamy granicę własnych możliwości poradzenia sobie z lękiem. Wówczas warto skorzystać z profesjonalnej pomocy i umówić się na wizytę z psychologiem lub psychoterapeutą.
Psycholog pomoże z lękiem
W trakcie wizyty, psycholog lub psychoterapeuta wysłucha Twojej opowieści na temat problemu i postara się zrozumieć psychologiczne mechanizmy, które go podtrzymują.
Wspólnie z Tobą postara się ustalić, co możesz zrobić, aby:
- lepiej poznać siebie i swoje trudności,
- złagodzić swoje cierpienie,
- poczuć się lepiej,
- skuteczniej radzić sobie z lękiem w przyszłości.
Na konsultację psychologiczną z wybranym specjalistą możesz umówić się, zaglądając na stronę Ośrodka Pomarańczowe Ja w Poznaniu.