JEDEN POZNAŃ WIELE WYZNAŃ
Oprócz przeważającej liczby katolików w naszym mieście znaleźć można również ewangelików, prawosławnych, wyznawców islamu oraz judaizmu. Postanowiliśmy sprawdzić jak oni obchodzą Wielkanoc lub jakie święta obchodzi się w ich religiach.
Luter
– Zanim przejdę do Wielkanocy wspomnę o Wielkim Piątku. To charakterystyczne dla luteran, że Wielki Piątek uznaje się za najważniejszą uroczystość w roku liturgicznym. - podkreśla Marcin Kotas Proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu - Teologia protestancka podkreśla wydarzenie, których Bóg dokonał dla człowieka na krzyżu Golgoty. Dla nas Wielki Piątek jest już dniem świątecznym. Choć nie ma w nim radości, jest powaga, cisza i żałoba. W takiej refleksyjnej atmosferze wspominamy zbawcze dzieło dokonane na krzyżu – opowiada.
Na mocy porozumienia państwa i kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, osoby tej wiary, w Wielki Piątek mają prawo otrzymać dzień wolny od pracy. Jak twierdzi Proboszcz Kotas, w Poznaniu jest to często praktykowane.
- Kolejne dni Triduum Paschalnego to Wielka Sobota. W tym dniu wspominamy wstąpienie Chrystusa do krainy umarłych, do piekieł. Wprawdzie to dla nas kolejny dzień ciszy, ale w niektórych parafiach w Polsce organizowane są nabożeństwa. W naszej Poznańskiej akurat nie mamy takiego zwyczaju. Nie budujemy też grobów chrystusowych ani takowych nie odwiedzamy. Nie ma u nas również zwyczaju święcenia pokarmów – wymienia.
Wielkanoc to dla luteranów wielkie święto radości, dziękczynienia ze względu na zmartwychwstanie Jezusa, który przezwyciężył śmierć oraz dramat Wielkiego Piątku. Nabożeństwa mają radosny charakter. Czasami odbywają się również tak zwane nabożeństwa „jutrzenne”, o godzinie piątej rano, czasem wcześniej. Po to by od samego rana cieszyć się atmosferą. Tak jak w kościele katolickim, przez dwa dni wspominane jest zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
- Pobożność czy też duchowość ewangelicka jest powściągliwa jeśli chodzi o pewną zewnętrzność. Tak jak mówiłem, nie budujemy grobów, nie święcimy pokarmów. Nie ma też u nas drogi krzyżowej. W naszym wyznaniu koncentrujemy się na ewangelii i na słowie bożym, to są najważniejsze elementy nabożeństwa – tłumaczy Marcin Kotas.
Tydzień później
– Przede wszystkim my rozpoczynamy nasze święta tydzień później niż katolicy. - Ojciec mitrat Paweł Minajew proboszcz Parafii Prawosławnej Św. Mikołaja w Poznaniu - W Wielki czwartek rozpoczyna się Triduum Paschalne. Rano sprawowana jest liturgia na pamiątkę ustanowienia sakramentu eucharystii. Jest to również wspomnienie ustanowienia kapłaństwa. Jeszcze tego samego dnia wieczorem, odbywa się nabożeństwo w trakcie którego słuchamy ewangelii pasyjnej – dodaje.
W Wielki Piątek o siedemnastej odbywa się wyniesienie świętego całunu na środek świątyni do tak zwanego grobu pańskiego. W sobotni ranek sprawowana jest liturgia przy grobie pańskim. Kończy ją poświęcenie pierwszych święconek. O dwudziestej trzeciej trzydzieści, prawosławni rozpoczynają nabożeństwo przy grobie pańskim, czyli rezurekcję paschalną.
- O dwunastej w nocy wychodzimy z procesją wokół świątyni. Następnie wchodzimy do niej. Tam sprawowana jest Jutrznia paschalna. Potem rozpoczyna się liturgia zakończona poświęceniem chleba wielkanocnego zwanego artosem i święconki. W niedzielę o siedemnastej rozpoczyna się nabożeństwo paschalne. A w poniedziałek 13 kwietnia, o dziesiątej liturgia paschalna. I tyle – podsumowuje proboszcz Parafii Prawosławnej Św. Mikołaja w Poznaniu.
Półksiężyc
- W islamie są dwa święta. Pierwsze odbywa się po Ramadanie i nazywa się Iid-ul-Fitr – zaznacza Imam Youssef Chadid z Muzułmańskiego Centrum Kulturowo Oświatowego w Poznaniu - Ramadan to miesiąc postu, który jest nawet podobny do tego katolickiego. Tyle, że nasz trwa trzydzieści dni a chrześcijański czterdzieści. Muzułmański post jest też bardziej rygorystyczny. Od świtu do zmroku nie wolno nam pić i jeść.
Gdy minie trzydzieści dni wyznawcy Islamu rozpoczynają trzydniowe święto w trakcie którego radują się za otrzymane od Allacha siły do wypełnienia obowiązku postu. To też czas, gdy odwiedzają swoje rodziny. Często w tym czasie organizowane są zbiórki datków na biednych i potrzebujących.
- W tym czasie jemy tradycyjne potrawy i odwiedzamy rodziny. Tu w Poznaniu muzułmanie zbierają się podczas tego święta, by razem je spędzić. Ale Iid-ul-Fitr nie odbywa się równolegle z Wielkanocą. W tym roku rozpoczęcie przypada na 17 lipca. Jest trochę podobne do Wielkanocy. U nas dzieci też otrzymują prezenty. Dużo czasu spędzamy na modlitwach w meczecie – zapewnia imam Youssef Chadid.
Drugim ważnym świętem w religii islamu jest Iid-ul-Adha. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie Muzułmańskiej Wspólnoty Ahmadiyya w Polsce, Iid-ul-Adha obchodzone jest dla upamiętnienia okazania posłuszeństwa Bogu przez Proroka Abrahama i jego syna Izmaela. Bóg przyjął poddanie i posłuszeństwo ich obu i nakazał aby została poświęcona owca. Muzułmanie zbierający się w Mekce na Pielgrzymce idą za przykładem Proroka Abrahama, składają swe ofiary z okazji Iid-ul-Adha. Czyn poświęcenia zwierzęcia naśladowany jest przez muzułmanów na całym świecie.
Gwiazda Dawida
- W tym roku święto Pesach zaczyna sie 3 kwietnia o zachodzie słońca, a kończy 9. – Ada, członkini Forum Żydów Polskich - Święto ma rodzinny charakter. Najmłodsze dziecko zadaje w czasie kolacji sederowej cztery pytania, które maja wyjaśnić, dlaczego Pesach jest takim specjalnym okresem w roku. Przez czas trwania święta je sie mace zamiast chleba. Dorośli wypijają cztery kielichy wina. Często zaprasza sie samotną osobę w charakterze gościa – tłumaczy.
Pesach jest głównym świętem narodu Żydowskiego. Wspominane jest wtedy wyjście izraelitów z Egiptu. „Wyjście – Exodus - trwa w psychice każdego Żyda: przykazano nam, abyśmy zawsze pamiętali, że to my byliśmy niewolnikami w Egipcie i że to my zostaliśmy zbawieni.” - można przeczytać na portalu polskiej społeczności żydowskiej.
To święto rozpoczyna się od wieczoru sederowego. Rodziny gromadzą się przy uroczystym posiłku. Następuje czytanie Hagady, opowieści o wyjściu Żydów z Egiptu. Hagadę czyta się, aby przekazywać z pokolenia na pokolenie tradycje dotyczące Paschy. Na stole znajduje się również talerz sederowy i maca. Na tym talerzu znajdują się jajko, upieczona kość, pietruszka, słona woda lub ocet, chrzan, cykoria i charoset czyli słodka masa z orzechów, daktyli i wina. W trakcie Hagady, którą opowiada prowadzący wieczerzę, znaczenie każdego z tych produktów zostaje wyjaśnione. Produkty są symbolicznie połączone z historią narodu Żydowskiego.
Inną nazwą Paschy jest Święto Przaśników. Według wierzeń Izraelici opuścili Egipt w pośpiechu a ciasto, które przygotowywali na chleb, nie miało czasu wyrosnąć, więc upiekli je jako macę, chleb bez zakwasu. Ważną zasadą tego święta jest powstrzymanie się od jedzenia zakwasu oraz wszelkich wyrobów przygotowanych z ciasta mącznego.
Pierwszy i ostatni dzień święta są dniami odpoczynku, i w te dni zabroniona jest jakakolwiek praca. W dni pośrednie zakaz pracy jest mniej restrykcyjny. Pesach nie zawsze pokrywa się z Wielkanocą. „Kalendarz żydowski i rzymski oraz chrześcijańskie kalendarze (zarówno juliański jak i gregoriański) rozchodzą się w swoich datach, bo oparte są na innych zasadach. Wielkanoc jest zawsze w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, co oznacza, że zazwyczaj przypada w ciągu siedmiu dni po pierwszym dniu święta Pesach.” - można przeczytać na facebookowym profilu Gminy.
Kolacja sederowa w Białym Domul, fot. wikimedia.pl