Rentgen zębów - rodzaje zdjęć RTG w stomatologii
Współczesna stomatologia korzysta z zaawansowanych technologii, które umożliwiają precyzyjną diagnostykę stanu zdrowia zębów i jamy ustnej. Jednym z najczęściej wykorzystywanych badań diagnostycznych jest rentgen zębów, który pozwala na dokładną ocenę nie tylko widocznych problemów, ale także tych, które są niewidoczne gołym okiem. Dzięki różnym rodzajom zdjęć RTG stomatologowie mogą lepiej zrozumieć przyczyny dolegliwości pacjenta i zaplanować skuteczne leczenie.
Rentgen zębów – czym jest?
Rentgen zębów (potocznie mówiąc prześwietlenie zębów), to rodzaj badania diagnostycznego, które wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do uzyskania obrazów wnętrza zębów, kości wyrostka zębodołowego, a także innych struktur w jamie ustnej. Badanie jest bardzo pomocne w diagnostyce stanów zapalnych, chorób miazgi, czy przyzębia.
To badanie jest krótkotrwale, bezpieczne, całkowicie bezbolesne i nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony pacjenta. Podczas RTG emitowana jest niewielka ilość promieniowania, która nie wpływa negatywnie na zdrowie leczonej osoby.

*Zdjęcie w celach poglądowych, mające charakter edukacyjny.
Rodzaje zdjęć RTG w stomatologii
Rentgen zębów (Poznań) można wykonać na wiele sposobów, w zależności od tego, jakie informacje stomatolog chce uzyskać. Wśród najpopularniejszych rodzajów zdjęć RTG w stomatologii wyróżniamy:
RTG punktowe
RTG punktowe to zdjęcie rentgenowskie jednego zęba lub małej grupy zębów (najczęściej trzech). Dzięki tej metodzie możliwe jest dokładne zbadanie stanu jednego zęba, w tym korzeni zębów, koron oraz kości wyrostka zębodołowego.
Na zdjęciach diagnostycznych można ocenić stan uzębienia, w tym obecność zmian próchnicowych, przebieg kanałów korzeniowych oraz ewentualne resorpcje tkanek zęba. Jeśli badanie było wykonywane pod kątem urazu, możliwe jest również wykrycie złamania korzenia. W strukturze kostnej można dostrzec nieprawidłowości sugerujące konieczność leczenia kanałowego.
RTG ortopantomograficzne
RTG ortopantomograficzne (OPG), zwane również zdjęciem przeglądowym, pozwala uzyskać obraz całej jamy ustnej, obejmujący oba łuki zębowe, szczękę, żuchwę oraz staw skroniowo-żuchwowy. To badanie rentgenowskie umożliwia ocenę stanu zębów, kości, korzeni zębów, a także wykrycie zmian nowotworowych, stanów zapalnych czy urazów twarzoczaszki. Często wykonuje się je w celu planowania leczenia ortodontycznego lub przed zabiegami chirurgicznymi, takimi jak usuwanie zębów mądrości.

RTG skrzydłowo-zgryzowe
RTG skrzydłowo-zgryzowe to zdjęcie rentgenowskie, które pozwala uzyskać obraz zębów górnych i dolnych w jednym zgryzie. Jest to szczególnie pomocne w diagnostyce w przypadku wątpliwości dotyczących układu zębów, stanu tkanek kostnych oraz ewentualnych zmian chorobowych, takich jak wady zgryzu czy choroby dziąseł. Pozwala także na ocenę stanu wypełnień, mostów czy koron.
RTG cefalometryczne
RTG cefalometryczne jest jednym z bardziej zaawansowanych rodzajów zdjęć RTG, wykorzystywanym głównie w leczeniu ortodontycznym. Zdjęcie cefalometryczne przedstawia nie tylko uzębienie, ale przede wszystkim struktury kostne czaszki. Wykonywane z profilu pozwala ortodoncie na przeprowadzenie analizy rysów twarzy pacjenta poprzez pomiar stałych odległości i kątów między określonymi punktami anatomicznymi na czaszce.
To badanie rentgenowskie jest często stosowane w przypadku ortodontów, którzy planują u pacjenta leczenie aparatem ortodontycznym.
Jak przebiega badanie RTG zębów?
Przebieg badania RTG zębów jest zazwyczaj bardzo szybki i całkowicie bezbolesny. Podczas badania pacjent zakłada fartuch z gumy ołowiowej, który zwiększa ochronę przed promieniowaniem, a następnie staje lub siada na specjalnym fotelu. Aparat rentgenowski jest ustawiany w odpowiedniej odległości od głowy pacjenta.
W zależności od rodzaju zdjęcia, pacjent może zostać poproszony o ustawienie zębów w odpowiedniej pozycji, a w niektórych przypadkach o zaciśnięcie zębów lub przytrzymanie ich w wybranej pozycji, aby uzyskać jak najdokładniejszy obraz. Badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie około 2 minut.
Jak przygotować się do badania RTG zębów?
Badanie RTG zębów nie wymaga szczególnego przygotowania, więc przed wizytą można spożywać posiłki, pić, żuć gumę czy umyć zęby. Przed wykonaniem zdjęcia specjalista poprosi jednak o usunięcie wszelkich metalowych przedmiotów, takich jak kolczyki, naszyjniki czy protezy, które mogłyby wpłynąć na jakość obrazu rentgenowskiego.
Warto pamiętać, że do większości badań rentgenowskich, poza RTG punktowym, konieczne jest skierowanie od lekarza. Dokument ten powinien zawierać dane pacjenta, w tym numer PESEL, oraz uzasadnienie wykonania badania.
Zastosowanie rentgena w stomatologii
Badanie RTG pozwala uzyskać szczegółowy obraz struktur jamy ustnej istotny w wielu przypadkach, takich jak:
- Profilaktyczna ocena stanu uzębienia – np. RTG pantomograficzne dostarcza całościowego obrazu uzębienia i struktur wspierających.
- Diagnostyka zmian chorobowych – wykrywanie próchnicy, stanów zapalnych, chorób przyzębia oraz innych nieprawidłowości.
- Ocena urazów – identyfikacja złamań, pęknięć czy przemieszczeń zębów.
- Planowanie leczenia – ortodontycznego, protetycznego, implantologicznego czy endodontycznego.
- Przygotowanie do zabiegów chirurgicznych – np. ekstrakcji zębów zatrzymanych lub innych interwencji w jamie ustnej.
- Rozpoznanie zmian patologicznych – takich jak torbiele, cysty czy podejrzenia zmian nowotworowych.
- Ocena urazów twarzoczaszki – szczególnie w przypadkach poważnych wypadków.

Podsumowanie
Rentgen zębów to nieocenione badanie w stomatologii, które pozwala na wczesną diagnostykę oraz precyzyjne planowanie leczenia. W zależności od potrzeb pacjenta lekarz może zalecić różne rodzaje zdjęć RTG, takie jak RTG punktowe, pantomograficzne czy skrzydłowo-zgryzowe. Zastosowanie zdjęć RTG w stomatologii daje ogromne możliwości w leczeniu chorób jamy ustnej oraz zapobieganiu poważnym dolegliwościom zdrowotnym w przyszłości.
Przeczytaj poprzedni artykuł!
Jak wybrać najlepsze kapcie dziecięce? Komfort, zdrowie i bezpieczeństwo małych stóp
